The whole shebang (ofwel: het complete pakket)

Laatst geüpdatet op 10 februari 2022

Alles beleven

We streven naar geluk!

Picture perfect bruiloft. Maak daar een plaatje van. De plek vergeven van liefdevolle aandacht, mooi geklede mensen met zachte glimlach op hun gezichten, hier en daar een traan van geluk, iedereen op de dansvloer, alles klopt.

“Hoe voel je je?”, wordt de bruid gevraagd. “Gelukkig en dankbaar. Dit is de meest gelukkige dag van mijn leven.”, prevelt ze. Er wordt instemmend geknikt. Natuurlijk knikt men, het geluk is bijna tastbaar.

Alles is liefde.

En ze leefden nog lang en gelukkig.

bruiloft

Right.

Niet dus.

Er is no such thing.

De bruidegom panikeerde die ochtend nog misselijk van twijfel. De bruid had haar vader al jaren niet gezien, en op het huwelijk was hij niet uitgenodigd. En dat knaagde toch aan haar, de hele dag.

Negativiteit hoort erbij

Maar daar heeft niemand het over.

Waarom? Omdat we collectief denken dat pijn in de weg staat van geluk. Negatieve emoties horen niet op zoiets gelukkigs als een bruiloft thuis. Dat zou de boel maar bederven.

En zo denken we voor het gemak ook maar over de rest van het leven.

Moeilijke dingen? Veeg ze onder het tapijt, gooi ze in de kelder, praten we niet over, en dan is het er ook niet. We doen lekker net alsof. Gewoon doorgaan. Geen tijd dervoor noch zin derin. Happy face op en gaan!

Oeps. Da’s niet zo gelukkig after all, want 1) iederéén heeft pijn, en 2) het wegstoppen van negativiteit heeft een prijs, dus daar ga je al.

Ga maar na: ooit iemand tegengekomen die nooit een crisis, pijnlijke momenten, ruzie, dagelijkse ergernissen, scheiding, verlies van een dierbare, ziekte of financiële rampspoed meegemaakt heeft?

Het antwoord is een dikke vette NEE.

Face it, het hoort erbij, die negativiteit, het leven is soms verrukkelijk en soms ongelooflijk beroerd, en van alles ertussenin.

“Ok, dus wat dan?”

Probeer heelheid eens.

“Sorry? Heelheid? Dat klinkt mij te zweverig. Of te hipster.”

Begrijp ik. Komt van wholeness. Deze term vertaalt zich ook wel als het complete pakket, en wil zoveel zeggen als: het leven leven met alles wat je in huis hebt. Het idee is: niet één bepaalde emotionele staat – zoals geluk of optimisme – is het summum, maar élke emotionele staat is dat.

Huh?

Ja.

Het complete pakket

Elke emotie heeft nut. En de negatieve emoties zeker.

Neem boosheid. Voelt vervelend, toch? Maar het is wel de emotie die opborrelt als er een grens van jou overschreden is. Boosheid laat je opkomen voor jezelf of voor een ander. Niks mis mee. (Disclaimer: tenzij boosheid ontaardt in nietsontziende razernij.) (Maar dat doet het zelden).

Mentaal heel gezonde mensen lijken onder alle omstandigheden zen te blijven. Vergis je niet, ze voelen van alles. Maar deze zenmasters begrijpen dat emoties niks meer of minder zijn dan feedback. Ze weten dat je emoties kunt zien als je eigen interne radarsysteem. Dit radarsysteem verschaft bijzonder nuttige informatie over wat er allemaal aan de hand is in je omgeving en de wereld.

En dus vermijden deze zenmasters hun negatieve emoties niet. Integendeel, ze beseffen dat het leven bol staat van teleurstellingen, ergernissen en verliezen en dat je deze maar beter open en eerlijk kunt aangaan.

Focus je dus niet alleen op geluk najagen, of met elke dag zo optimistisch mogelijk opstaan. De negatieve, pijnlijke, of oncomfortabele emoties zijn ook noodzakelijk voor je welzijn. Beleef het complete pakket dus maar. Wees lekker whole.

Hoe dan?

Begin bij het begin. Er gebeurt iets. Je voelt iets.

Waar voel je de emotie in je lichaam? Wat voor gedachten komen er langs? Welke fysieke sensaties geeft deze emotie je? Wat zou je nu meteen willen doen? Blijf er even bij met je aandacht, geef het ruimte. En wees een beetje afstandelijk: je bént de emotie niet, je bent iemand die deze emotie op dit moment ervaart. Nadat je de emotie ruimte hebt gegeven, bepaal je of je doet of laat….. wat je te doen of te laten staat. That’s it.

En ze leefden nog…

Dus de volgende keer dat je een bruid bent en iemand je vraagt: “Hoe voel je je?”

Dan zeg jij, zonder er ook maar een woord van te liegen, zonder er een gevoel bij weg te stoppen: “Ik voel me compleet en dankbaar. Alles is er.”

En daarna leven jullie nog de tijd die jullie hebben in alle heelheid.

That’s life.

Meer weten:

    • tedtalk van positief psycholoog Robert Diswar – Diener over hoe al dat ongemak en al de lasten des levens goed voor je zijn
    • artikel van Ad Bergsma over de (onmisbare) rol van negativiteit in ons aller levenvoor iedereen die een plek nodig heeft om zich lekker klote te voelen, die is hier
  • ook de positieve psychologie is ‘heel‘ (tijd voor een naamsverandering? complete psychologie?)

Bronnen:

  • Hayes, S., Strosahl, K., & Wilson, K. (1999). Acceptance and Commitment Therapy: An experimental approach to behavior change. New York: Guilford Press.
  • Kashdan, T. & Rottenberg, J. (2010). Psychological flexibility as a fundamental aspect of health. Clinical Psychology Review, 30(7), 865 – 878.
  • Kashdan, T. & Biswas – Diener, R. (2014). The Upside of your Dark Side. New York: Penguin Random House.