Positieve Emoties

Hoe zorgen je positieve emoties voor jou?

Aandacht voor positiviteit

Negatieve emoties krijgen veel aandacht. In wetenschap, media, en de praktijk van alledag. Er zijn ook zo lekker veel negatieve emoties. Meestal voelen we zo’n drie à vier negatieve emoties op een positieve. We hebben dan ook woorden te over om negatieve emoties aan te duiden (A: Ik ben bang. B: Ok, bedoel je dat je angstig, nerveus, schrikachtig, laf, bezorgd, schuw, huiverig, zenuwachtig, timide of gewoon schijterig bent?) Dat negatieve emoties een (evolutionaire) functie hebben moge duidelijk zijn (situatie: oef, tijger, emotie: bang, resultaat: wegrennen of een boom inklimmen, zie daar: meer overlevingskans).

Maar hoe zit dat met positieve emoties? Welnu, de laatste jaren heeft de positieve psychologie positieve emoties  meer in de schijnwerpers gezet. Ook in het leven van alledag krijgt positiviteit steeds meer aandacht. 

Positieve emoties

Barbara Fredrickson, dé onderzoeker op het gebied van positieve emoties, heeft de meestvoorkomende positieve emoties in kaart gebracht.

[table id=2 /]

Positieve emoties, afgeleid van Fredrickson (2009)

Ok, duidelijk. Iedereen voelt zich wel eens goed en dat goed voelen komt in allerlei vormen. Tot zover, all good. Maar waarom zijn positieve emoties ooit in het leven geroepen? Sure, het is leuk om je goed te voelen. Maar heeft het ook nut? Is het niet beter voor je overlevingskansen als je met die functionele negatieve emoties over straat gaat?

Broaden-and-build, baby

Diezelfde Barbara Fredrickson heeft misschien wel de meest logische, door onderzoek onderschreven verklaring opgetekend waarom positieve emoties er zijn. De broaden-and-build-theorie. Yes, baby. Ofwel, je goed voelen is leuk voor je maar het heeft ook nog eens een functie. Niet per se meteen, maar wel op den duur.

De theorie in het kort: daar waar je met negatieve emoties in een neerwaartse spiraal terecht kunt komen, creëren positieve emoties een opwaartse spiraal. Als je je goed voelt, verbetert je cognitieve capaciteit en kun je flexibeler reageren en handelen. Je vaker goed voelen zorgt er op den duur voor dat je meer bronnen opbouwt. Yup, zie daar: overlevingskansen (evolutionair gezien) omhoog, dus nut!

Verbreden (broaden)

Onze aandacht versmalt wanneer we boos, bang, of verdrietig zijn. Positieve emoties zetten de boel daarboven juist open. Ons aandachtsveld verbreedt. Dat wil zeggen dat we meer opmerken in een positieve stemming (dan in een neutrale of negatieve). Hierdoor zien we meer mogelijkheden en dat maakt de weg weer vrij voor meer creativiteit. Ons probleemoplossend vermogen verbetert. Spontane gedachten en acties borrelen op. We zien onze toekomst duidelijker. We worden goed in het bedenken van win-win-mogelijkheden.

En vooral in tijden van stress en problemen is het duidelijk: mensen met meer positieve emoties kunnen de benarde boel beter aan. Ze zien meer oplossingen. En ze hebben betere copingstrategieën om met stress te dealen.

Bouwen (build)

Ervaar je meer positieve emoties, dan groeien je hulpbronnen (hulpbronnen? ja, de tegenhangers van stressoren, je kent ze wel). Wat groeit er dan precies? Welnu, doordat je je goed voelt, ontwikkel je jouw:

  • mentale hulpbronnen: betere mentale gewoontes, zoals mindful zijn, meerdere wegen richting doelen bedenken, of het koesteren van fijne momenten en ervaringen
  • psychologische hulpbronnen: meer zelfcompassie en meer ontwikkelde sterke kanten, optimisme en een (overkoepelend) doel in het leven
  • sociale hulpbronnen: aantrekkelijker voor anderen, beter in staat veilige relaties op te bouwen, sterkere banden, meer ervaren steun
  • fysieke hulpbronnen: een betere gezondheid door de vermindering van stresshormonen en een verhoging van hormonen die emotionele connecties en groei mogelijk maken, verbeterd immuunsysteem, betere slaap

Zodra er stressoren op je pad komen, zul je kunnen putten uit deze bronnen. Je bent veerkrachtiger.

Voilà, opwaartse spiraal!

En nu maar blij zijn

Nou nee. Want een goed gevoel moet je toch wel een beetje overkomen. Blijheid of enthousiasme of bewondering afdwingen gaat niet lukken. Nee, kan zelfs averechts werken.

Wat kun je wel doen?

Emotioneel intelligent met je positieve emoties omgaan. Ofwel, verlengen en versterken. Wablief?

  1. verlengen: hou een positief gevoel langer vast;
  2. versterken: zorg dat je meer uit het positieve gevoel haalt;
  3. oh en btw, niet gaan verminderen: niet dat leuke gevoel onderdrukken of jezelf ervan afleiden of es lekker op zoek gaan naar wat mis is in de ervaring of nog es goed gaan mijmeren over hoe het die ene keer niet goed ging.

Oefening baart ook hier kunst, levenskunst zelfs

Wat kun je zelf doen om meer positieve emoties te verlengen en te versterken? Je zou kunnen oefenen. Probeer wat van de onderstaande oefeningen uit:

  • Sta es stil: Het alleen maar opmerken wat er gebeurt en wat je voelt, doet al veel. Leg je telefoon maar weg, je mist hoe mooi de zon ondergaat!
  • Genietlijst: pak een notitieblok, neem even de tijd, en vraag jezelf “Waarvan geniet ik, wat maakt me gelukkig?”. En teken dan es 25 antwoorden op. Grote en kleine antwoorden. Het mogen ook 50 antwoorden zijn, hoor. Bewaar de lijst, lees ‘m af en toe door, en bedenk je wat je al gedaan hebt en/of wat je vaker zou kunnen doen.
  • Positieve tijdreis: Reis in gedachten af naar een mooi moment, een gelukkige tijd of iets waar je trots op bent. Probeer je zo volledig mogelijk in de ervaring van toen onder te dompelen. Desnoods schrijf je het erna voor jezelf op. Want weet je nog, die ene vakantie?
  • Kapitalisatie: Koester iets leuks door het met een ander te delen. Vertel erover, vertel wat er gebeurde en hoe je je voelde en wat het nu nog voor je betekent.
  • Mooie dag: Ontwerp een mooie dag voor jezelf. Hou die zaterdag vrij en bedenk wat je gaat doen en wat je gaat laten, van ’s ochtends tot ’s avonds. Doe het! En als je ’s avonds in je bed ligt, laat je de hoogtepunten van je dag de revue nog een keer passeren.
  • Glimlach: ja, glimlach gewoon, je zet jezelf er heel simpel door in een positieve stemming.
  • Drie goede dingen: Schrijf een week lang elke dag drie dingen op die goed zijn gegaan.

Fijne dag, levenskunstenaar!

Bronnen:

  • Bannink, F. (2016). Positieve psychologie. De toepassingen. Amsterdam: Boom.
  • Bohlmeijer, E., Bolier, L., Westerhof, G., Walburg, J.A. (2015). Handboek positieve psychologie. Theorie, onderzoek en toepassingen. Amsterdam: Boom.
  • Fredrickson, B.L. (2009). The role of positieve emotions in positive psychology: The broaden-and-build theory of positieve emotions. American Psychologist, 56(3), 218 – 226.
  • Quoidbach J, Berry EV, Hansenne M, Mikolajczak M (2010) Positive emotion regulation and well-being: Comparing the impact of eight savoring and dampening strategies. Personality and Individual Differences, 49, 368–373
  • Seligman, M.E.P. (2011). Flourish: A visionary new understanding of happiness and well-being. New York: Free Press.
  • Tugade, M. M., & Fredrickson, B. L. (2007). Regulation of Positive Emotions: Emotion Regulation Strategies that Promote Resilience. Journal of Happiness Studies, 8, 311-333.

Meer lezen:

  • de oefening ‘drie goede dingen’ in pdf
  • zie Barbara Fredrickson uitleggen hoe positieve emoties ons transformeren
  • kijk hier eens voor een interactieve map van de vijf basisemoties die elk mens ervaart
  • artikel van Paul Ekman over zestien emoties waar je van kunt genieten
  • lekker positief tijdreizen met een krachtig middel: muziek

BewarenBewaren

BewarenBewaren

Blogstatistieken

  • 22.911 keer bekeken
De Positieve Psyche Geschreven door:

Wees de eerste om te reageren

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *